Yurtdışında Yaşayan Türkler ve Akraba Topluluklar Genel Müdürlüğü (YTB) Başkanı Abdullah Eren, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, Bursa Valisi Yakup Canpolat, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Bağdat Amreyev, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Serdar Çam, Aksakallar Kurulu Başkanı Binali Yıldırım forumda birer konuşma yaptılar. Forumun 2022 yılı için “Türk Dünyası Kültür Başkenti” ilan edilen Bursa’da gerçekleştirileceğini kaydeden konuşmacılar, II. Diaspora Forumu’nun açılışı dolayısıyla katılımcıları tebrik ederek başarılar diledi.
Türk Devletleri Teşkilatı’na üye ülkelerin Diaspora Teşkilatları ve Gelecek Perspektifleri mevzusuna hasredilmiş panelde YTB Başkanı Abdullah Eren, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Diaspora Komitesi Başkanı Fuad Muradov, Kazakistan Vatandaşlar Formu Başkan Yardımcısı Magauiya Sarbassov, Kırgızistan Dışişleri Bakanlığı Zorunlu Göç Dairesi Başkanı Taştanbek Kayimazarov ve Özbekistan Bakanlar Kurulu Uluslararası İlişkiler ve Yabancı Ülkelerle Dostluk Komitesi Başkanı Rustambek Kurbanov konuştu.
Katılımcıları selamlayan Devlet Diaspora Komitesi Başkanı Fuad Muradov, forumun Bursa’da düzenlenmesini tarihi bir olay olarak nitelendirdi. Türk Dünyası Nişanı’na layık görülen Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in kararlı liderliğinde Karabağ’da kazanılan zaferin tüm Türk dünyası için büyük önem taşıdığını kaydeden Başkan, Türk Devletleri Teşkilatı’nın 44 gün süren savaş boyunca ülkemizi desteklediğini ve halkımızla dayanışma içinde olduğunu söyledi.
Azerbaycan Diaspora Komitesi Başkanı Fuad Muradov YTB ve TDT başkanlarını teşekkürlerini iletti. Son yıllarda hayata geçirdiği projelerle TDT’nin Türk dünyasını bir araya getirdiğini aktaran Muradov, şöyle konuştu: “Bunlardan biri de diaspora faaliyetleridir. Bu bakımdan II. Diaspora Forumu’na devlet kurumlarının, sivil toplum kuruluşlarının ve akademisyenlerin iştiraki önemlidir. Diaspora faaliyetlerinde işlerimiz çoktur. Biz bu işleri devam ettirmeliyiz.Bugün burada Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan heyetleriyle görüştük. Türk dünyasının diaspora faaliyetlerinin önemini vurguladık. Projeler var ve bu projelere devam edilecek.
Bizim yeni nesil gençlerimiz de diaspora faaliyetlerinde çok büyük bir fedakarlık gösteriyorlar. Bu da çok güzel bir durum. Türk dünyasının payitahtı Bursa’da gerçekleştirilen II. Diaspora Forumu’nun etkilerini uzun yıllar göreceğiz.”
Türk Devletleri Teşkilatı ile işbirliği çerçevesinde, geçen sürede diasporalar arasında somut faaliyetler yürütüldü, Azerbaycan’ın diaspora politikası, Şuşa Deklarasyonu’nun gereklilikleri, Türk diasporalarının ortak faaliyetleri Kasım 2021’de New York’ta “Türk Evi”nde tartışıldı, ilişkiler Azerbaycan ve Türk diasporaları arasında iletişimi güçlendirmek ve geliştirmek için alınan tedbirlerin meyvelerini verdiği, panel toplantısının Türk diasporalarının ileriye dönük faaliyetler için sürdürülebilir ve dayanışma adımları atması için yeni fırsatlar açacağı kaydedildi.
Türk Devletleri Teşkilatı Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım, “Biz bölgemizde barış istiyoruz, huzur istiyoruz, refah istiyoruz. İnsanların bir hiç uğruna, ihtiraslar uğruna masum insanların yok olmasını, sabilerin, çocukların hayatını kaybetmesini istemiyoruz.” dedi. Yıldırım, TDT’nin bölgesel ve küresel olarak kimsenin rakibi olmadığını söyledi. Yıldırım, “Kimseyi de tehdit etmek için oluşturulmamıştır. Ama kimsenin tehdidine de kulak asacak değildir. Bunun özellikle bilinmesini isteriz. Biz bölgemizde barış istiyoruz, huzur istiyoruz, refah istiyoruz. İnsanların bir hiç uğruna, ihtiraslar uğruna masum insanların yok olmasını, sabilerin, çocukların hayatını kaybetmesini istemiyoruz. Bizim hedefimiz barış, bizim hedefimiz kardeşlik, bizim hedefimiz ortak kalkınma ve milletlerimiz için daha yaşanabilir bir dünyadır. İşte bu hedefe yönelik olarak yapılan çalışmalar içinde her yıl bir şehrin Türk dünyası içinde kültür baş şehri olarak kabul edilmektedir. Bursa’nın seçilmesi bir tesadüf değildir. Bursa, Osmanlı’nın başkenti olarak payitaht olarak 6 sultan, 20 şehzade yetiştirmiş bir şehir ve onlarca veli, mürşit yetiştirmiş, manevi zenginliği olan bir şehrimiz. Güç birliği yapmalı ve ülkelerimize, teşkilatımıza yönelik zararlı faaliyetlere karşı etkin bir mücadele göstermeli. Bizim de hedefimiz bu diasporalarımızı her türlü imkanla desteklemek ve teşkilatlarımız adına, ülkelerimiz adına yalan, yanlış iftiralardan oluşan karalama kampanyalarına fırsat vermemelidir. Tabii ne yazık ki üçüncü ülkelerde yaşayıp nüfuslarında Türk yazan ancak Türk devletleri için Türk düşmanlığı, Türk düşmanlıklarıyla iş birliği yapanların olduğunu da biliyoruz. Bunlar doğrudan ülkelerimizin, milletlerimizin düşmanıdır. Bununla da mücadele etmek hepimizin görevidir. Üye devletlerin 4,5 milyon kilometrekare bir coğrafyada 270 milyon doğrudan ve diğer üçüncü ülkelerle beraber 300 milyona yakın Türk nüfusun kaynaşması, bir araya gelmesi, güç birliği yapması, iş birliği yapması, fikir birliği yapması, dilde, dinde, eylemde birliğin gerçekleştirilmesi hepinizin ortak hedefidir. Türk Devletleri Teşkilatı bundan böyle artık her gün, her yıl adından daha fazla söz ettirecek, hem Kafkaslar’da, hem Orta Asya’da, hem Balkanlar’da velhasıl tarihi İpek Yolu’nun geçtiği güzergahlarda refah için, altyapı için, yatırımlar için, insanlığın ortak geleceği için çok güzel işlere imza atacak” dedi.
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar (YTB) Başkanı Abdullah Eren de Türk dünyasına yönelik 150’yi aşkın projeyi hayata geçirdiklerini söyledi. Eren, “1.500’den fazla uluslararası öğrencinin Türkiye’de üniversite eğitimi almasına imkan veriyoruz. Sabah muhataplarımızla görüşmelerimizi tamamladık. Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan’daki muhataplarımızla sabah görüşmelerimizi yaptık. Bu anlamda ortak eğitim programları ve kültür faaliyetleri konusunda neler yapabiliriz, bunlar üzerinde somut olarak konuştuk. Yakın zamanda bir kamp yapmayı planlıyoruz. Bunun yanı sıra Londra’da Azerbaycan Diasporası ile ortak bir paylaşım programı da yapmayı düşünüyoruz. Türk Devletleri Teşkilatı bünyesinde Türk dünyasının geleceği için herkes kendi alanında bir şeyler yapmaya gayret ediyor. Bizler de Türkiye’nin diaspora kurumu olarak diaspora hususunda ve eğitim faaliyetlerinde bu iş birliği imkanlarını araştırıyoruz. Bundan sonra da bu faaliyetlerimize devam edeceğiz.” dedi.
Forumun akademik oturumu “Türk Devletleri Teşkilatı Üyesi Ülkelerdeki Diasporaların Tarihsel Süreci”ne, STK oturumu “Diaspora’da STK’ların Kapasite Geliştirmesi” ayrılmıştır. Bu doğrultudaki paneller Türk dünyasından bilim insanları ve STK temsilcilerinin katılımıyla devam etti.
29 Mart’ta etkinlik kapsamında Diaspora Kurumsal Değişim Programı sunuldu.
Devlet Diaspora Komitesi Başkanı Fuad Muradov, Bursa’da Türk Devletleri Teşkilatı İkinci Diaspora Forumu çerçevesinde bir dizi toplantı yaptı. Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanı Abdullah Eren, Kırgızistan Dışişleri Bakanlığı Zorunlu Göç Dairesi Başkanı Taştanbek Kayimazarov ve Özbekistan Bakanlar Kuruluna Bağlı Uluslararası İlişkiler ve Dış Dostluk Komitesi Başkanı Rüstembek Kurbanov ile görüşmeler yapılmıştır. Büyük Vatan Savaşı sırasında diasporanın faaliyetleri, son yıllarda hayata geçirilen projeler, Şuşa Deklarasyonu’nun gereklilikleri ve ortak eylem planları hakkında detaylı bilgi verilmiştir.
Türk dünyasını temsil eden diaspora kuruluşları arasındaki ilişkilerin geliştirilmesinin önemine vurgu yapan katılımcılar, eşgüdümlü faaliyetlerin ulusal ve devlet çıkarları açısından özel rolünü vurguladılar ve diaspora kuruluşları arasındaki birlik ve dayanışmayı övdüler. Taraflar, Türk diaspora kuruluşlarının deneyim alışverişi, yeni platformlarda ortak projelerin uygulanması olasılığı hakkında görüş alışverişinde bulundular ve ilişkilerin sürdürülebilir gelişimine olan güvenlerini dile getirdiler.
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Genel Sekreteri Baghdad Amreyev ise, “Türk devletleri arasındaki iş birliği artık yeni bir döneme girdi. Üye ülkelerin dünya genelinde 20 milyonun üzerinde büyük bir diasporaya sahip. Bu büyük bir potansiyel. Doğru yönlendirildiğinde ülkelerimiz için gerek siyasi, gerek ekonomik, gerekse toplumsal anlamda büyük faydalar üretebilecek bir potansiyel. Kısacası Türk diasporasının etkinliğinin artırılması, yaşadıkları ülkelerde daha etkin hale gelebilmeleri, farklı Türk diaspora gruplarının birbirleriyle daha senkronize hareket edebilmeleri yolunda çabalarımızı arttıracağız. Birleşik, birbirinden haberdar ve örgütlü bir Türk diasporası oluşturmak genel hedefimiz” dedi.
Ayrıca Forum kapsamında Devlet Diaspora Komitesi Başkanı Azerbaycan diaspora kuruluşlarının temsilcileriyle bir araya geldi. Toplantıda, devletin diaspora politikasının önemi, diaspora alanındaki faaliyetleri ve projelerinin Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in talimatları üzerine inşa edilmesi, vatandaşlarımızın ülkelerinin sosyo-politik yaşamına entegrasyonu, tanıtımı Azerbaycan gerçekleri vb. Konular hakkında görüş alışverişinde bulundular, sorunları ve zorlukları dinlediler ve işbirliğini genişletmenin yollarına ilişkin önerileri müzakere ettiler.
Türkiye-Azerbaycan İşadamları Birliği Başkan Yardımcısı Parviz Mammadzade, Latifa Nagdaliyeva, İşletme Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Yüksek Lisansı, Bursa Uludağ Üniversitesi ve Bursa-Azerbaycan Yenilikçilik ve Dayanışma Derneği Başkanı, Bursa Uludağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Bursa-Azerbaycan Kültürü ve Adil Alisoy, “Geleceğin İnsanlarının Mekânı, Gelecek İçin Fırsatların Mekânı” ve “Azerbaycan Konuştuğunda” Derneği Başkanı Hüseyin Valiyev ve diğerleri konuştu. Diaspora alanındaki faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalarının desteği ve takdiri için teşekkürlerini dile getirdiler. Azerbaycan’a ve devletine hizmet etmeyi bir vatan görevi ve gönül görevi olarak değerlendirdiklerini söylediler.
Latifa Nagdaliyeva ve Adil Alisoy’a Devlet Diaspora Komitesi tarafından diasporaya aktif katılımları için teşekkür edildi.
