Hocalı Soykırımı’nın yıldönümünde Bakü başta olmak üzere dünyanın birçok yerinde yürüyüşler düzenlendi. Bakü’de on binler Hocalı’ya adalet istemek için sokaklara çıkarken Brüksel’de gerçekleştirilen mitingde Avrupa’nın muhtelif yerlerinden gelen birçok kişi yaşananları protesto etti. Türkiye’de de toplumun her kesiminin temsil edildiği bir yürüyüşle Hocalı’da yaşananlar İstanbul’da yürüyüşle anıldı. Yürüyüşlerin yanı sıra dünyanın dört bir köşesinde Hocalı Soykırımı düzenlenen konferans, sergi, sempozyum ve panellerle anıldı. Türkiye’de de Hocalı’yı anma etkinlikleri, bu yürüyüşle sınırlı kalmadı. Türkiye’nin birçok şehrinde sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve belediyeler tarafından Hocalı’daki insanlık dramını anmak için etkinlikler düzenlendi. Bu yıl da Türkiye’de Hocalı’yı unutturmamak için inşa edilen parkların açılışı yapıldı.
Bakü, Hocalı’ya Adalet İçin Sokaklara Döküldü
26 Şubat 1992 tarihinde Azerbayan’ın Hocalı kasabasında Ermeniler tarafından Azerbaycanlılara yönelik yapılan soykırımın yıl dönümünde başkent Bakü sokaklara döküldü. Hocalı Soykırımı şehitlerini anmak için yapılan yürüyüşe Bakü Valiliği’nin açıklamasına göre 55 binden fazla kişi katıldı. Azerbaycan’da on binlerin yaptığı yürüyüşe Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile devlet erkanı önderlik etti. Yürüyüşe Türkiye’nin Bakü Büyükelçisi Erkan Özoral da katıldı. Ellerinde Azerbaycan bayrakları, katledilenlerin fotoğraflarını taşıyan binlerce kişi Ana Feryadı Anıtı’na karanfiller bıraktı. Duygusal anların yaşandığı yürüyüşte katliama tanık olanlar, yakınlarını kaybedenler gözyaşlarını tutamadı. Yürüyüşün büyük katılımla gerçekleşmesi bir taraftan Azerbaycan’da Hocalı’nın acılarının hala taze olduğunu gösterirken diğer yandan da Azerbaycan’ın Hocalı’da yaşananlara büyük bir hassasiyet gösterdiğini ve aradan 27 yıl geçmesine rağmen şehitlerine verilen önemin hiç azalmadığını ortaya koydu. Bakü’deki büyük yürüyüş, devlet ve milletin bir araya gelmesi ve aralarındaki uyumunda gösterilmesi bakımından büyük önem taşıyor.
Brüksel’de Geniş Katılımlı Karabağ Mitingi
Belçika’nın başkenti Brüksel’in Avrupa Birliği (AB) Vadisi’nde yer alan “Place Luxemburg” adlı meydanda Azerbaycan ile ilgili faaliyetler gösteren sivil toplum kuruluşları tarafından düzenlenen mitingde, kadim Azerbaycan toprağı olan Karabağ’da büyük vahşetlere ve Hocalı’da insanlık tarihine kara leke olarak geçen bir vahşete sebep olan Ermenistan kınandı. Azerbaycan Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi’nin de büyük gayretler göstererek hayata geçirilmesinde büyük rol oynadığı miting büyük ses getirdi. Mitingde Azerbaycan bayraklarının yanında Türk bayrakları da dalgalandı. Mitinge Almanya, Fransa, Hollanda, İtalya, Polonya ve diğer Avrupa ülkelerinde yaşayan Azerbaycanlıların yanı sıra Azerbaycan ile dostane ilişkileri olan halkların diaspora üyeleri de katıldı. Avrupa Parlamentosu ve diğer etkili uluslararası örgütleri "Azerbaycan barış istiyor!", "Karabağ'a dönmek istiyoruz!", "Hocalı'ya adalet", "Dilgam ve Shahbaza!" sloganları attılar. Geniş katılımın görüldüğü mitinge ayrıca Azerbaycan’dan gelen yetkililer, Belçika’daki Türk kökenli siyasiler ile Belçika’da yaşayan Türk ve Azerbaycan vatandaşları katıldı. Almanya’da yaşayan Türkler de Place Luxemburg’a gelerek, mitinge destek verdi. Karabağ’da Ermeniler tarafından Azerbaycan Türklerinin insanlık dışı şekilde katledildiği birçok dilde yapılan konuşmalarda belirtildi ve açılan pankartlarda vurgulandı. Mitinge gelenler tarafından atılan sloganlarda Ermenistan’ın Rusya’nın desteğiyle gerçekleştirdiği bu soykırım kınandı. Eylemin sonunda bir karar kabul edildi. Bu karar Avrupa Parlamentosu'nun sorumlu kişilere sunulacağı bildirildi. Miting sırasında, broşürler yerel sakinlere dağıtıldı, turistler Karabağ bölgesinde Ermenilerin tecavüzkar tavırları sebebiyle yaşanan acı sonuçlar hakkında bilgilendirildi. Ayrıca Ermenistan'ın agresif politikasının bir sonucu olarak Azerbaycan'ın maddi ve manevi kayıpları hakkında bilgilendirici konuşmalar yapıldı. Karabağ Mitingi, olaysız bir şekilde sona erdi.
İstanbul’da Yüzlerce Kişi Hocalı İçin Yürüdü
Hocalı’nın acısı İstanbul’da da unutulmadı. Azerbaycan İstanbul Başkonsolosluğu ile Bağcılar Belediyesi tarafından düzenlenen “Hocalı Katliamı Şehitlerini Anma Programı” başlıklı programda yüzlerce kişi Hocalı için yürüdü. Türkiye, Azerbaycan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden gelen katılımcılar saat 14.30’da Bağcılar Meydanı’nda bir araya geldi. Ellerinde Azerbaycan ve Türkiye bayrakları taşıyan kalabalık saat 14.30’da yürüyüşe geçti. Yürüyüşte “Hocalı Katliamını Unutmadık Unutmayacağız” yazan dev afiş açıldı. Yol boyunca “Şehitler ölmez vatan bölünmez” ve “Hocalı için adalet” şeklinde slogan atıldı.
Yürüyüşe Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Prof. Dr. Ali Hasanov ve eşi Sona Veliyeva, Azerbaycan İstanbul Başkonsolosu Mesim Hacıyev, AK Parti İstanbul Milletvekili Şamil Ayrım, AK Parti İstanbul Milletvekili Emine Sare Aydın Yılmaz, KKTC Meclis Başkan Yardımcısı Zorlu Töre, Azerbaycan milletvekilleri Ganire Paşayeva ile Elman Memmedov, Azerbaycan Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi Başkan Yardımcısı Valeh Hacıyev, Bağcılar Kaymakamı Mustafa Eldivan, sivil toplum kuruluşlarından önemli temsilciler, siyasi parti temsilcileri, belediye meclis üyeleri, gaziler, muhtarlar ve öğrenciler katıldı. Çevredeki vatandaşların da destek verdiği yürüyüş Fevzi Çakmak Mahallesi’ndeki Azerbaycan Dostluk Parkı’nda sona erdi. Parkın içinde bulunan Hocalı Katliamı Anıtı önünde şehitler için saygı duruşunda bulunuldu. Protokol konuşmalarının ardından Kuran-ı Kerim okundu ve şehitler için dua edildi. Anma töreninin sonunda ise 612 ağaç bulunan parka 613 şehidi temsilen 613. ağaç dikildi.
